ایدز در دندانپزشکی
بعد از شناخت ویروس نقص ایمنی انسان (HIV) در سال ۱۹۸۱، نگرانی شدید نسبت به انتقال عفونت توسط HIV سبب توجه به کنترل عفونت بیشازپیش شد.درست است که احتمال انتقال این بیماری نسبت به سایر بیماری های مشابه کمتر است اما از آنجایی که هنوز هیچ واکسن یا درمان قطعی ای برای این بیماری کشف نشده است لازم است که هرچه بیشتر مراقب انتقال این بیماری باشید. برای مطالعه بیشتر مقالات می توانید از مگدانت کمک بگیرید. در صورت خرید تجهیزات دندانپزشکی می توانید به سایت دندانت مراجعه کنید.
این ویروس از راههای تزریقات خونی، جنسی، تزریق مواد مخدر، شیر مادر، مادر به جنین از طریق جفت، پیوند اعضا، و در کل به هر شکلی که خون یا ترشحات آلوده به بدن فرد سالم برسد منتقل میشود. ویروس HIV از خانوادۀ رتروویروسها است که اغلب به گیرندههایی که روی لنفوسیتهای CD4 یا T4 وجود دارد، متصل میشود. آنزیمی به نام Reverse Transcriptase در این لنفوسیت ها وجود دارد که سبب تبدیل ویروس RNAدار به ویروس DNAدار میگردد. شما میتوانید برای خرید تجهیزات ترمیمی و زیبایی به سایت دندانت مراجعه کنید.
تفاوت HIV و ایدز:
HIV یک رتروویروس است که به سلولهای CD4 که قسمتی از سیستم ایمنی را تشکیل میدهند حمله میکند. با ادامه تکثیر ویروس و تخریب سلولهای CD4 بیشتر، عملکرد سیستم ایمنی بدن به خطر میافتد. در مقابل، سندرم نقص ایمنی اکتسابی (ایدز) به ترکیبی از علائمی اشاره دارد که در نتیجه HIV پیشرفته ایجاد میشود بهعبارتدیگر مشخصه ایدز کاهش تعداد سلولهای CD4 به میزان کمتر از 200 سلول بر میلیمتر مکعب است که هنگامی که سیستم ایمنی در این حد ضعیف میشود، فرد در معرض افزایش خطر ابتلا به عفونتهای فرصتطلب و بیماریهای مداوم است.
بیشتر بخوانید: فایل روتاری دندانپزشکی چیست؟
همه بیماران با انجام این که وضعیت HIV خود را مطرح کنند احساس راحتی نمیکنند، اما اگر تصمیم به بازگو کردن آن گرفتند مهم است که دندانپزشک حتماً سؤالاتی از آنها بپرسد یا مدارک تشخیصی آنها را بادقت بررسی کند که موارد زیر مشخص شود:
الف) مدت زمانی که بیمار مبتلا به HIV است
ب) تعداد CD4 بیمار
ج) بار ویروسی بیمار
بیشتر بخوانید: نخ زیر لثه چیست؟
علائم دهانی ایدز در دندانپزشکی:
باتوجهبه اینکه در بسیاری موارد، اولین علائم ایدز در ناحیه حفره دهان دیده میشود، دندانپزشک در تشخیص بیماری میتواند نقش بسیار کلیدی داشته باشد و همچنین این علائم ایدز اقدامات معمولی در دندانپزشکی را نیز با خطر مواجه میسازد.
این علائم عبارتاند از:
- عفونتهای قارچی مانند کاندیدیازیس یا برفک: به این نکته دقت شود که اگر بیمار تحت درمان طولانی با آنتیبیوتیک یا کورتیکوستروئیدها نبوده، پروتز متحرک نامناسب نداشته و به طور مکرر دچار برفک میشود، احتمال وجود AIDSباید در نظر گرفته شود.
- لکوپلاکیای مویی
- هیستوپلاسموزیز، Geotrichosis و Cryptococcosis
- ضایعات ویروسی: مثل زگیل، هرپس عودکننده و زونا
- عفونتهای باکتریال پیشرونده: مثل پریودونتیت، ژنژیویت پیشرونده و ژنزیویت زخمی نکروزان
- سارکوم کاپوزی: در ارتباط با هرپس انسانی نوع 8
- لنفوم غیرهوچکینی و لنفودنوپاتی ژنرالیزه
عفونت شغلی با ویروس HIV بیشتر بهمواجهه با پوست یا غشای مخاطی از طریق خون و مشتقات خونی مربوط میشود. با وجود حضور ویروس در بزاق، شواهدی مبنی بر اینکه این ویروس از طریق بزاق انتقال پیدا میکند گزارش نشده است. بااینحال، احتمال آلودگی در درمانهای دندانپزشکی به دلیل مخلوط شدن خون و بزاق برای دندانپزشک وجود دارد، اگرچه احتمال انتقال ویروس از بیمار به کارکنان دندانپزشکی پایینتر است.
بیشتر بخوانید: پروب دندانپزشکی ضرر دارد؟
زخم سوزن (needle stick):
طبق تحقیقات انجام شده انتقال HIV از طریق سوزنهای توخالی مثل سوزن تزریق بیحسی از سوزنهای توپری مثل سوزن بخیه بیشتر است. با اینکه احتمال انتقال بیماری از راه بریدگی یا فرورفتن سوزن در پوست بسیار اندک (حدود 0/3 درصد) است، ولی بههرحال در صورت بروز باید به مراکز بهداشتی یا عفونی مراجعه شود تا مراقبتهای لازم به شرح زیر صورت گیرد. بیمار از لحاظ آنتیبادی HIV توسط آزمایشهای الایزا و وسترنبلات بین 3 تا 6 ماه پس از آلودگی بررسی میگردد. تست Rapid HIV Antibody یک روش غربالگری سریع و جدید است که مورد تأیید FDAو CDC میباشد و نتیجۀ آن طی 20 دقیقه آماده میشود. درمان ضدرترو ویروسی سه دارویی (Zidovudine+Lamivudine+Indinavir) بهمدت 4 هفته تجویز میشود و سپس باتوجهبه نتیجه آزمایشات سرولوژیک بعدی، متخصص عفونی برای ادامه یا قطع داروها تصمیمگیری میکند.
بیشتر بخوانید: تشخیص پوسیدگی دندان در خانه
خوشبختانه حتی در صورت عدم مصرف داروهای ذکر شده در بالا، احتمال ایجاد ایدز در فرد آلوده شده بسیار پایین است بهعبارتدیگر در 7/99 درصد موارد دچار بیماری نمیشویم. ولی بههرحال باتوجهبه اهمیت این بیماری و عدم وجود واکسن و درمان قاطع باید حداکثر سعی برای پیشگیری انجام شود.
کاندیدیازیس دهانی را به نقل از دنتال مد بشناسید:
یک عفونت فرصت طلب می باشد. توسط نوعی قارچ ایجاد می شود که جز فلورنرمال دهان می باشد. معمولا در کودکان (به دلیل ضعیف بودن سیستم ایمنی) یا افراد سالخورده (در زیر دست دندان مصنوعی) و یا در افراد مبتلا به HIV شایع می باشد. فلور نرمال: در قسمت هایی از بدن از جمله دستگاه تنفسی، پوست و مخاطات مانند حفره ی دهان به طور طبیعی تعداد زیادی باکتری بدون ضرر و حتی گاها مفید وجود دارند که فلور نرمال آن ناحیه خوانده می شوند.
اقداماتی که برای جلوگیری از انتقال عفونت توسط دندانپزشک و دستیار دندانپزشک باید انجام شود:
داشتن ظرف مخصوص وسایل استفاده شده تیز و برنده مثل سرسوزن، تیغهای جراحی، سوزن بخیه و... نیز باید در هر مطب دندانپزشکی وجود داشته باشد. شستشوی سطوح مطب و استفاده از مواد مناسب ضدعفونیکننده (در کمتر از دو دقیقه ویروس HIV را غیرفعال میکنند) نیز جزء برنامههای همیشگی هر کلینیک دندانپزشکی میباشد.
UNAIDS و سایر سازمان های دخیل در کنترل HIV در سال 2014 میلادی اهداف 90-90-90 را ارائه کردند. یعنی 90درصد مبتلایان بایستی تشخیص داده شوند؛ 90درصد افرادی که تشخیص داده شده اند بایستی تحت درمان ضد ویروسی قرار گیرند و در 90درصد افراد تحت درمان ضد ویروسی بایستی سرکوب ویروس صورت گیرد. این اهداف منجر به سرکوب ویروس در 73درصد مبتلایان خواهد شد که گام موثری به پایان دادن این اپیدمی تا سال 2030 خواهد بود.
انتقال ویروس ایدز از طریق دندانپزشکی به نقل از وب سایت ada:
در طی اقدامات دندانپزشکی، بزاق به خون آلوده می شود و خطر انتقال HIV از بزاق را افزایش می دهد. اقدامات احتیاطی استاندارد باید در مورد همه بیماران رعایت شود، خواه مبتلا به HIV تشخیص داده شده باشد یا خیر.
سخن پایانی
همانطور که حتما شما نیز از قبل می دانید ایدز یکی از بیماری هایی هست که هنوز برای آن درمان قطعی وجود ندارد و چون بیماری خطرناکی است انسان همواره باید مراقب انتقال آن باشد. در این نوشته درباره راه های انتقال این بیماری به واسطه دندانپزشکی هشدار دادیم و شما را با علائم دهانی این بیماری خطرناک آشنا کردیم و سعی کردیم تا راه های پیشگیری از این بیماری را نیز به شما آموزش دهیم.
من در حال تحصیل در رشته دندانپزشکی هستم و نگران این هستم که در آینده هنگام کار با بیماران مبتلا به ایدز، خطری من را تهدید کند. آیا در کلینیکهای دندانپزشکی دستورالعمل مشخصی برای مقابله با این موارد وجود دارد و چه اقداماتی باید انجام شود تا هم بیماران و هم پزشکان در امان باشند؟
من به عنوان یک بیمار همیشه نگران انتقال بیماریهایی مثل ایدز در محیط دندانپزشکی هستم. آیا استفاده از ابزارهای استریل و یکبار مصرف به طور کامل میتواند از انتقال این بیماری جلوگیری کند؟ همچنین آیا بهتر است که پیش از مراجعه به دندانپزشک از وضعیت بهداشت کلینیک مطمئن شوم؟
سلام. مقالهتون بسیار مفید بود. سوال من اینه که آیا دندانپزشکان باید در مورد بیمارانی که به ایدز مبتلا هستند، روشهای درمانی خاصی را دنبال کنند؟ و آیا در مطبهای دندانپزشکی، استانداردهای خاصی برای جلوگیری از انتقال ویروس ایدز وجود دارد؟ اگر کسی تجربهای در این زمینه داره خوشحال میشم بشنوم.
سلام. مقالهتون خیلی به موقع بود. من بهعنوان یک بیمار، همیشه نگران این بودم که آیا احتمال انتقال ایدز از دندانپزشک به بیمار وجود داره یا خیر؟ آیا در دندانپزشکی باید از اقدامات ویژهای برای جلوگیری از این موضوع استفاده بشه؟ اگر بله، لطفاً توضیحات بیشتری بدید.
ممنون از مقاله خوبتون. من دندانپزشک هستم و همیشه نگران بهداشت و ایمنی در مطب خودم هستم. میخواستم بدونم که آیا تجهیزات دندانپزشکی نیاز به ضدعفونی خاصی دارند تا از انتقال ویروس ایدز جلوگیری بشه؟ و اینکه آیا باید روشهای خاصی برای مدیریت بیماران مبتلا به ایدز وجود داشته باشه؟
سلام و خسته نباشید. مقالهتون درباره ایدز در دندانپزشکی خیلی آموزنده بود. من همیشه نگران بودم که آیا در دندانپزشکی احتمال انتقال ایدز وجود داره یا نه؟ آیا دندانپزشکان باید اقدامات خاصی برای پیشگیری از انتقال این بیماری انجام بدن؟ اگر کسی اطلاعات دقیقتری داره لطفاً به اشتراک بذاره.
من اصلا می خوام بدونم مگه این ویروس زنده می مونه اصلا؟ اون محیط دندانپزشکی که همه چیش تمیزه هر روزم تمیز می کنن وسایل رو مگر همون یه راه که دکتر حواسش نباش تیغ آلوده رو بزنه به خودش. البته من حالا بازم مطمئن نیستم ولی خب شنیدم که اگه تا چند ساعت بعد از این که احتمال آلوده شدن رو میدی به مراکز مربوطه مراجعه کنی احتمال درمان شدن خیلی بالاست بازم میگم ولی مطمئن نیستم.
من همیشه یکم در این مورد نگران بودم این که از دندان پزشکی یا کلا مراکز درمانی دیگه همچین بیماری هایی بگیرم. الان یکی از ترسام اینه که نکنه از یه بیمار دیگه که آلوده بوده و اومده دندونپزشکی این بیماری رو بگیرم. یا حالا هر بیماری دیگه ای فرقی نداره کلا یکم می ترسم. ممکنه خود دکتر هم نداشته باشه ولی خب ابزار آلوده باشه. کاش ابزار دندان پزشکی یه بار مصرف بود.
پروتکل ها و اقدامات احتیاطی خاصی که متخصصان دندانپزشکی باید برای درمان ایمن بیماران مبتلا به ایدز رعایت کنند، چیست و چگونه این اقدامات ایمنی بیمار و تیم دندانپزشکی را تضمین می کند؟
به گفته شما یعنی اگر پزشکان به درستی موارد بهداشتی رو رعایت نکنند امکان ابتلا به هر نوع بیماری هستش 🤕