پریودنتیت چیست؟

پریودنتیت که یکی از بیماری‌های مربوط به لثه است به معنی التهاب لثه می‌باشد. در واقع این بیماری التهاب مزمن لثه است که بر اثر تکثیر باکتری‌ها می‌تواند به وجود بیاید. در صورت عدم درمان، این التهاب مزمن به مرور زمان می‌تواند منجر به تخریب بافت اطراف دندان‌ها و در نهایت افتادن دندان‌ها شود. بنابراین دقت به فرم لثه و دندان‌ها و همچنین سایر علائم آن که در ادامه اشاره می‌کنیم بسیار اهمیت دارد. قبل از این که فرد به پریودنتیت دچار شود، یک التهاب خفیف در لثه به وجود می‌آید که به آن ژنژیویت می‌گویند. منظور از این التهاب خفیف قرمز شدن لثه و همچنین خون آمدن لثه هنگام مسواک زدن  و نخ دندان کشیدن است. این التهاب خفیف پاسخ ایمنی بدن به باکتری‌های روی دندان‌ها می‌باشد که می‌تواند به تدریج به زیر لثه، استخوان، PDL و ریشه دندان گسترش پیدا کند.

این بیماری ممکن است روند کند یا تندی داشته باشد. مثلا در بسیاری از افراد روندی کند دارد ولی در بعضی افراد جوان روندی تند را طی می‌کند و به سرعت باعث لق شدن دندان و افتادن آن می‌شود. علاوه بر این ها باعث اختلال در تکلم فرد و عدم زیبایی لبخند نیز می‌شود. قسمت خوب ماجرا آن است که این بیماری زود تشخیص داده می‌شود.

علایم پریودنتیت چیست؟

به جز قرمزی لثه،  تورم بافت اطراف دندان و خونریزی لثه هنگام مسواک زدن و نخ دندان کشیدن که به آن اشاره کردیم علایم دیگری نیز می‌تواند داشته باشد. مثل لایه بی رنگی از پلاک باکتریایی که روی دندان را می‌پوشاند و اگر دندان تمیز نشود این پلاک به مرور زمان سخت تر خواهد شد و پس از مدتی دیگر قابل حذف نیست. به این حالت سخت و حذف نشدنی کلکولوس یا تارتار گفته می‌شود. همچنین بوی بد دهان، بلند تر نشان دادن دندان ها،  تغییر محل قرارگیری دندان ها در فک و درد لثه از دیگر نشانه های پریودنتیت می‌باشد که افراد با دقت به این ها و پیگیری، می‌توانند از پیشرفت آن جلوگیری کنند. خونریزی لثه هنگام مسواک زدن و نخ دندان کشیدن در افراد سیگاری مبتلا به پریودنتیت، کمتر دیده می شود. زیرا در این بیماران نیکوتین بر مویرگ های خونی تاثیر می‌گذارد، بنابراین در این افراد روند پیشرفت بیماری پنهان می‌ماند. بر اساس مطالب بیان شده با مراجعه منظم به دندانپزشک می‌توان برای تشخیص زودهنگام و درمان به موقع و جلوگیری از پیشرفت این بیماری اقدام کرد.

تفاوت پریودنتیت و ژنژیویت چیست؟

ژنژیویت در واقع التهاب خفیف لثه می‌باشد. اگر وقتی فرد دچار ژنژیویت است متوجه بیماری‌اش شود درمان بسیار راحت‌تر خواهد بود. در این صورت فرد فقط با رعایت بهداشت دهان و دندان می‌تواند از پیشرفت بیماری‌اش جلوگیری کند. حال آن که اگر فرد زمانی که به پریودنتیت دچار شده متوجه وضعیت دندان‌هایش بشود، دیگر رعایت بهداشت دهان و دندان کمکی برای بهبود تخریب ایجاد شده نمی‌باشد و فرد برای درمان حتما باید به یک دندانپزشک یا پریودنتیست مراجعه کند. همچنین در پریودنتیت که التهاب مزمن دندان است اگر تحلیل استخون ایجاد شود دیگر قابل بازگشت نخواهد بود. شما میتوانید برای خريد تجهيزات و ابزار اندودانتيكس از سایت دندانت بازدید کنید.

همیشه التهاب مزمن لثه به معنی پریودنیت است؟

هر التهاب لثه‌ای پریودنتیت نیست. ممکن است فرد به علت محکم مسواک کشیدن به دندان و لثه‌ها دچار التهاب لثه شود که در این صورت حتی با تغییر عادات تمیز کردن دهان و دندان، آسیب‌های وارد شده بهبود نمی‌یابد.

بیشتر بخوانید: علائم به عصب رسیدن دندان چیست؟

چرا التهاب مزمن لثه ایجاد می‌شود؟

در یک دهان سالم همواره تعداد زیادی باکتری وجود دارد که اکثرا بی خطر هستند. اما اگر دندان‌ها به خوبی تمیز نشوند این باکتری‌ها در نزدیکی لثه رشد کرده و پلاک‌هایی را به وجود می‌آورند. این پلاک‌ها ممکن است قبل از اینکه سخت شوند قابل تمیز کردن و از بین بردن باشند ولی وقتی مدت زمان زیادی روی دندان بمانند، رسوب کرده و سخت می‌شوند و دیگر قابل تمیز کردن نخواهند بود. پیش‌تر گفتیم که به این حالت کلکولوس گفته می‌شود. وجود کلکولوس باعث افزایش رشد باکتری‌ها در اطراف دندان می‌شود. با ادامه یافتن این روند و افزایش تجمع باکتری‌ها در اطراف لثه، اتصال بین دندان و لثه ضعیف می‌شود و فضایی بین این دو به وجود می‌آید که به آن پاکت پریودنتال می‌گویند. پاکت پریودنتال محلی مناسب برای رشد باکتری‌های خطرناک است. توکسینی که از این باکتری‌ها ترشح می‌شود پروسه ایجاد پریودنتیت را سرعت می‌بخشد.

سرعت ایجاد پریودنتیت

عوامل مختلفی می‌تواند در سرعت پیشرفت پریودنتیت موثر باشد که در ذیل به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم. نوع و تعداد باکتری‌ها می‌تواند موثر باشد. طبیعتاً هرچقدر تعداد باکتری‌ها و نوع آن‌ها توکسیک‌تر باشد روند ایجاد پریودنتیت سریع‌تر خواهد بود. قدرت سیستم ایمنی بدن هم موثر است وقتی فرد سیستم ایمنی قوی‌تری داشته باشد روند ایجاد پریودنتیت سخت‌تر خواهد شد. در افراد دیابتی و سیگاری خطوط ایمنی ضعیف‌ترند بنابراین در این افراد ایجاد پریودنتیت آسان‌تر است. عوامل ژنتیکی و مصرف برخی داروها نیز می‌تواند در این امر موثر باشد مثلا کسی که داروهای فشار خون و یا سرکوب‌گر ایمنی مصرف می‌کند، در مورد روند ایجاد پریودنتیت همانند کسی است که سیستم ایمنی ضعیفی دارد.

ریسک فاکتورهای ابتلا به پریودنتیت

افراد سیگاری: افراد سیگاری از جنبه‌های مختلفی در معرض خطر هستند. این افراد هم از نظر ابتلا و هم از نظر درمان پیش آگاهی پایین‌تری دارند. افراد سیگاری راحت‌تر به پریودنتیت مبتلا می‌شوند و افتادن دندان نیز در این افراد شایع‌تر است. تحلیل استخوان و پاکت‌های لثه در این افراد بیشتر اتفاق می‌افتد. باکتری‌هایی که در این پاکت‌ها تجمع پیدا می‌کنند تهاجمی‌تر و خطرناک‌ترند. درمان و ایمپلنت و پیوند لثه و استخوان در افراد سیگاری کمتر با موفقیت همراه است. بیشتر مواردی که درمان پریودنتیت با شکست مواجه شده، در افراد سیگاری بوده است.

فاکتورهای ژنتیکی: مانند اکثر بیماری ها، در پریودنتیت نیز ژنتیک موثر است. برخی افراد به واسطه ژنتیکی که دارند نسبت به ابتلا به این بیماری مستعد‌تر می‌باشند. همچنین چگونگی واکنش سیستم ایمنی هرفرد به باکتری‌ها می‌تواند با توجه به ژنتیک افراد، متفاوت باشد.

سن: افراد بالای ۳۵ سال نسبت به سایر، بیشتر در معرض مبتلا به این بیماری هستند. البته در موارد بسیار نادر پریودنتیت در نوجوانان نیز دیده می‌شود. به جز این که در سن بالاتر احتمال ابتلا بالاست، عوارض و مشکلات ناشی از ابتلا به آن در این سنین بیشتر خواهد بود.

مبتلایان به دیابت نوع ۲:  پریودنتیت و دیابت بر همدیگر اثر دارند. اگر دیابت به خوبی کنترل شود بر بهبود و یا عدم ابتلا به پریودنتیت موثر است. همچنین اگر فردی دچار التهاب لثه باشد می‌تواند بر ابتلا به دیابت موثر باشد. بنابرابن لازم است افراد دیابتی به طور منظم به دندانپزشک و همچنین افراد مبتلا به پریودنتیت به صورت مرتب به پزشک مراجعه کنند.

رژیم غذایی نامناسب: رژیم غذایی نامناسب و سرشار از کربوهیدرات، می‌تواند هم در افزایش ریسک ابتلا به پریودنتیت و هم تشدید این بیماری در افراد مبتلا موثر باشد. همچنین رژیم غذایی نامناسب احتمال ابتلا به دیابت نوع ۲ را که یکی از ریسک فاکتورهای این بیماری است، افزایش می‎‌دهد.

استرس: استرس سیستم ایمنی بدن را ضعیف می‌کند. همان طور که پیش‌تر اشاره کردیم سیستم ایمنی ضعیف در ابتلا به پریودنتیت موثر است. همچنین افرادی که استرس بالایی دارند یا به افسردگی مبتلا هستند، زمان زیادی را برای تمیز کردن دندان‌های خود صرف نمی‌کنند بنابراین ریسک ابتلا به این بیماری در این افراد بالاتر است.

آیا می‌توان از پریودنتیت پیشگیری کرد؟

یکی از راه های ساده و در دسترس، مراجعه منظم به دندانپزشک است. از طرفی با مراقبت و رعایت بهداشت دهان و دندان می‌توان از رشد و تکثیر باکتری‌ها در دهان جلوگیری کرد. روش مراقبت و رعایت بهداشت دهان و دندان برای هرفرد متفاوت از دیگری است با این حال اصولی کلی برای این امر وجود دارد. از اصول شیوه صحیح مسواک زدن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• حداقل روزی دو نوبت مسواک زدن و هر نوبت به مدت دو دقیقه
• استفاده از نخ دندان قبل از مسواک زدن برای تمیز کردن فضای های بین دندان‌ها
• استفاده از دهان‌شویه پس از مسواک زدن. این کار تجمع باکتری‌ها در پلاک دندانی را کُند می‌کند.
• در تمیز کردن دندان‌های نامرتب، ارتودنسی‌دار و دندان‌های مصنوعی باید دقت و حوصله بیشتری به خرج داد. زیرا تجمع پلاک در این موارد بیشتر اتفاق می‌افتد.

تمیز کردن دندان‌ها در جلوگیری از ابتلا بسیار اهمیت دارد به طوری که در مراحل اولیه بیماری  فرد با مسواک زدن و ازبین بردن پلاک روی دندان می‌تواند از ادامه پیشرفت بیماری جلوگیری کند.

کلکولوس چیست؟

کلکولوس در علوم پزشکی به معنای حرفه‌ای است که برای تمیز کردن و درمان دندان‌ها و بافت‌های اطراف آنها مورد استفاده قرار می‌گیرد. کلکولوس دندانپزشکی شامل تشخیص، پیشگیری و درمان بیماری‌ها و مشکلات دندانی است. این فرایند شامل انجام دهی معاینات دندانی، جراحی‌های دهان و فک، تعویض دندان‌های مفقوده، ترمیم و ساخت دندان‌های مصنوعی و اجرای درمان‌های جراحی و غیرجراحی می‌شود. در کلکولوس دندانپزشکی، دندان‌پزشکان با استفاده از ابزارهای مختلفی مانند دستگاه‌های الکترونیکی، لیزر و دستگاه‌های اتوکلاو می‌توانند درمان‌های موثر و مطمئنی را برای بیماران خود ارائه کنند.

عوارض غیرطبیعی ایمپلنت بعد از جراحی را به نقل از دکتر اختری بخوانید:

این عوارض غیرطبیعی ایمپلنت که در جراحی های سخت ایجاد می شود. مانند پاره شدن غشا سینوس که جراح آن را میتواند درمان کند. مورد بعدی افتادن ریشه دندان یا پایه ایمپلنت در داخل حفره سینوس است که توسط جراح از داخل حفره سینوس بایستی بیرون آورده شود که متخصصین جراحی فک و صورت بهترین افردا برای انجام این کار هستند. همچنین بی حسی لب پایین از عوارض بعد از جراحی می باشد که در اثر گذشت زمان تا حداکثر 2 سال بهبود می یابد البته در صورتی که ایمپلنت داخل کانال عصب رفته باشد بایستی خارج شود تا فشار از روی عصب برداشته شود، البته لیز کم توان و یک گروه دارویی و ویتامین B و دگزامتازون و فیزوتراپی لب و چانه میتواند باعث بهبود سریعتر بی حسی شوند.

سخن آخر

پریودنتیت یا همان بیماری التهاب لثه، اگر درمان نشود می‌تواند منجر به تخریب بافت لثه و حتی افتادن دندان شود. بنابراین اطلاع از چگونگی ایجاد آن و همچنین علائم آن می‌تواند در پیشگیری و صدمات جبران ناپذیری که می‌تواند ایجاد کند جلوگیری کند. همچنین فرد می‌تواند با مراجعه منظم به دندانپزشک و رعایت کامل و دقیق بهداشت دهان و دندان از ابتلا به این بیماری یا تشدید آن جلوگیری کند. در این مقاله به بررسی ریسک فاکتورهای پریودنتیت نیز پرداختیم. بنابراین افراد با اجتناب از این موارد می‌توانند از ابتلا به این بیماری جلوگیری کنند. برای مطالعه مقالات بیشتر و خرید تجهیزات دندانپزشکی از دندانت مراجعه کنید.