کف بندی دندان در دندانپزشکی چیست؟

کف‌ بندی دندان یا استفاده از بیس و لاینر مرحله‌ای مهم در دندانپزشکی ترمیمی است که شامل حذف ساختار پوسیده‌ی دندان و ایجاد فضایی برای قرار دادن مواد مورد نیاز در پر کردن دندان یا تاج آن است. کف بندی دندان با توجّه به عمل پشتیبانی و محافظتی‌ای که دارد نقش مهمی در فرآیند ترمیم ایفا می‌کند. به طور کلّی نیز، این فرآیند برای بازیابی عملکرد دندان، زیبایی و سلامت دهان ضروری است. در این مطلب از سایت دندانت، جنبه‌های مختلف عمل کف بندی دندان، از جمله اهمیت، تکنیک‌ها، مواد مورد استفاده و ملاحظات برای ترمیم موفق را بررسی خواهیم کرد.

بیشتر بخوانید:ونیر دندانی چیست؟

اصطلاح کف بندی در دندانپزشکی

علّت استفاده از اصطلاح کف بندی دندان آن است که در عمل آماده سازی حفره‌ی دندان برای ترمیم از بیس و لاینر برای مهر و موم شدن حاشیه‌ی حفره استفاده می‌شود. این کار از ریزنشت و ورود باکتری‌ها و مایعات دهانی به فضای درونی حفره‌ی دندان جلوگیری می‌کند و همچنین، به عنوان عایق حرارتی عمل می‌کند. بنابراین، با توجّه به مجموعه‌ی آن‌چه که طیّ این عمل روی دندان صورت می‌گیرد به آن در اصطلاح کف بندی دندان می‌گویند. شما میتوانید برای خريد تجهيزات مصرفی دندانپزشكي از سایت دندانت بازدید کنید.

اهمیّت کف بندی دندان

پوسیدگی دندان یک مشکل رایج دندانی است که توسط باکتری‌هایی که اسید تولید می‌کنند ایجاد و به تخریب ساختار دندان منجر می‌شود. در صورت عدم درمان، پوسیدگی می‌تواند به سمت قسمت‌های عمیق‌تر دندان پیشرفت کند، به پالپ برسد و باعث درد یا عفونت شدید شود. بنابراین، برداشتن قسمت پوسیده‌ی دندان و جایگزینی آن با ترمیم مناسب دندان بسیار مهم است. اهداف کف بندی دندان عبارت‌اند از:

• حذف پوسیدگی: هدف اوّلیه از کف بندی دندان از بین بردن تمام علائم پوسیدگی از ساختار دندان است. این کار تضمین می‌کند که ترمیم پایه‌ای پایدار خواهد داشت و خطر پوسیدگی بیشتر را کاهش می‌دهد.
• حفظ ساختار دندان سالم: در طول فرآیند کف بندی دندان، دندانپزشک قصد دارد تنها قسمت بیمار یا آسیب دیده‌ی دندان را بردارد و در عین حال ساختار دندان سالم را تا حدّ امکان حفظ کند. چنین عملی به حفظ استحکام و طول عمر دندان کمک می‌کند.
• محافظت از پالپ: کف بندی دندان به عنوان مانع و حفاظی بین مواد ترمیمی و پالپ دندان عمل می‌کند. بیس و لاینر به محافظت از پالپ دندان در برابر تغییرات حرارتی، تحریکات شیمیایی و تهاجم میکروبی که می‌تواند منجر به پالپیت یا آسیب غیرقابل برگشت پالپ شود، کمک می‌کند.
• ایجاد محیطی برای ترمیم ایده‌آل: کف بندی دندان فضایی پایدار و تمیز برای قرار دادن ترمیم دندان فراهم می‌‌کند و به ترمیم اجازه می‌دهد تا در برابر نیروهای عملکردی در هنگام جویدن و گاز گرفتن مقاومت و به توزیع یکنواخت نیروهای اکلوزال در ترمیم کمک کند.  به این ترتیب موجب دوام و پایداری طولانی مدّت ترمیم می‌‌شود.

کف بندی دندان به نقل از وبسایت elitefitout:

ورق وینیل محبوب ترین ماده برای کفپوش جراحی دندان است. دوام، توانایی ایجاد اتصالات سرپوشیده بین کف و دیوارها و سهولت تمیز کردن، آن را به انتخابی هوشمندانه برای مناطقی که استریل بودن آن مهم است تبدیل کرده است.

بیشتر بخوانید: کن کاغذی دندانپزشکی چیست؟

به نقل از سایت دنتچی می توان گفت:

کف بندی دندان، به استفاده از مواد عایق در زیر ترمیم دندان می‌گویند که مانع از حساسیت دندان به سرما و گرما می‌شود. این مواد عایق بیس و لاینر نامیده می‌شوند که دندان‌هایی با پوسیدگی بسیار بالا و دارای حفره عمیق را دوباره به حیات باز می‌گردانند.

در کف بندی دندان، دندانپزشک پیش از پر کردن دندان با مواد ترمیمی آمالگام یا کامپوزیت، در داخل کانال، مواد بیس و لاینر را قرار می‌دهد. دندانپزشک به وسیله این مواد، لایه محافظتی برای جلوگیری از عبور نیرو، سرما و گرما به سمت ریشه دندان ایجاد می‌کند.

مواد کف بندی دندان

انتخاب مواد برای کف بندی دندان به عوامل مختلفی از جمله اندازه و محل حفره، ملاحظات زیبایی شناختی و ترجیحات بیمار بستگی دارد. برخی از مواد پرکاربرد عبارتند از:

• آمالگام دندانی: آمالگام دندانی مخلوطی از فلزات از جمله نقره، قلع، مس و جیوه است. این مواد به دلیل دوام عالی و مقاومت در برابر سایش سال‌هاست که به عنوان یکی از مواد کف بندی دندان مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این حال، نگرانی در مورد سمیّت جیوه و ظاهر و زیبایی آن منجر به کاهش استفاده از آن شده است.
• کامپوزیت رزین‌ها: رزین‌های کامپوزیت مواد ترمیمی همرنگ دندان هستند که زیبایی بسیار خوبی ارائه می‌دهند. آن‌ها از مخلوطی از رزین و ذرات پرکننده‌ی دندان تشکیل شده‌اند که با استفاده از تکنیک‌های خاصی به ساختار دندان متصل می‌شوند. رزین‌های کامپوزیت موادی همه کاره هستند و می‌توانند در کف بندی دندان برای ترمیم‌های قدامی و خلفی نیز استفاده شوند.
• سیمان گلاس آینومر (GIC): GIC  ماده‌ای است که از یک جزء شیشه‌ای پودری و بخش اسیدی مایع تشکیل شده است. این ماده در کف بندی دندان چسبندگی خوبی به ساختار دندان دارد و فلوراید آزاد می‌کند که به جلوگیری از پوسیدگی بیشتر کمک می‌کند. GIC  به طور معمول برای ترمیم‌های کوچک در مناطق غیر باربر استفاده می‌شوند.
• بیس و لاینر مبتنی بر هیدروکسید کلسیم: مواد مبتنی بر هیدروکسید کلسیم، مانند Dycal (دیکال: هیدروکسید کلسیم و سولفات باریم)، اغلب برای محافظت از پالپ و آب بندی عاج استفاده می‌شوند. در واقع، این مواد یون‌های کلسیم را آزاد می‌کنند که باعث بازسازی مجدد عاج می‌شوند و از این طریق باعث کف بندی دندان می‌شوند. بیس و لاینرهای مبتنی بر هیدروکسید کلسیم دارای خواص ضد باکتریایی هستند.
• بیس و لاینر اوژنول اکسید روی: پایه های  ZOE، مانند IRM (مواد ترمیم کننده متوسط)، اغلب برای کف بندی دندان به صورت موقت استفاده می‌شوند. این مواد اثرات آرام‌بخش روی پالپ، خواصّ ضدّ میکروبی و عایق حرارتی دارند. با این حال، بیس و لاینرهای اوژنول اکسید روی برای استفاده‌ی طولانی مدّت در ترمیم‌های دائمی مناسب نیستند.

بیشتر بخوانید: فایبر پست دندانپزشکی چیست و چه کاربردی دارد؟

تکنیک‌های انجام دادن کف بندی دندان

روش انجام کف بندی دندان به ماده‌‌ی انتخابی بستگی دارد. با این حال، برخی ملاحظات و مراحل کلّی به ترتیب زیر است:

1. پاکسازی حفره: قبل از قرار دادن بیس، حفره‌ی دندان را به طور کامل تمیز کنید. هر گونه بافت پوسیده یا باکتری را با استفاده از ابزارهای دستی یا چرخشی از بین ببرید. دیواره‌های حفره‌ی دندان نیز باید تمیز و عاری از رطوبت باشند.
2. قرار دادن بیس: برای استفاده از بیس، آن را طبق دستورالعمل سازنده مخلوط کنید. برای بیس‌های غیر اوژنول مانند ZOE یا سیمان فسفات روی، مواد مخلوط شده را به دقّت روی حفره‌ی آماده شده بمالید و از پوشش و سازگاری یکنواخت آن اطمینان حاصل کنید. هنگام قرار دادن کامپوزیت بر پایه‌ی رزین، آن را به صورت تدریجی و با استفاده از تکنیک مناسب اعمال کنید و از سازگاری آن با دیواره‌های حفره اطمینان حاصل کنید.
3. تراکم و تطبیق: از ابزارهای دستی مناسب مانند کندانسور یا پلاگر برای متراکم کردن و تطبیق مواد بیس با حفره‌ی دندان استفاده کنید. از سازگاری مناسب با دیواره‌های حفره، حاشیه‌ها و هرگونه بی‌نظمی برای از بین بردن فضای خالی اطمینان حاصل کنید.
4. تکمیل و کانتورینگ: پس از این‌که بیس سفت شد، مواد اضافی را با استفاده از ابزارهای چرخشی یا ابزار دستی از بین ببرید. بیس را شکل دهید تا کانتور و هارمونی اکلوزالی مناسب حاصل شود. برای جلوگیری از تداخل و تسهیل قرار دادن ترمیم بعدی، سطح را با استفاده از دیسک‌های پولیش یا فرزهای تکمیلی صاف کنید.

بیشتر بخوانید:کن کاغذی دندانپزشکی چیست؟

درد بعد از کف بندی دندان

درد پس از کف بندی در دندانپزشکی می‌تواند به دلیل عوامل مختلفی ایجاد شود. علل درد پس از کف بندی دندان و درمان‌های احتمالی آن عبارت‌اند از:

پالپیت: پالپیت التهاب پالپ دندان است که می‌تواند به دلیل ضربه یا تحریک در حین عمل کف بندی دندان ایجاد شود. اگر پالپ در معرض آسیب قرار بگیرد یا از قبل آسیب دیده باشد، می‌تواند منجر به حساسیت یا درد شود. برای برطرف کردن این مشکل، دندانپزشک ممکن است از یک لاینر یا بیس محافظ برای بهبود و کاهش حساسیت استفاده کند. در موارد شدید، ممکن است درمان ریشه ضروری باشد.

حساسیت به عاج: کف بندی دندان گاهی اوقات می‌تواند منجر به آشکار شدن عاج که لایه‌ا‌ی حساس از دندان است، شود. این اتّفاق می‌تواند باعث حساسیت موقّت به تغییرات دما یا محرک‌های شیرین، اسیدی یا سرد شود. عوامل حساسیت‌زدا، مانند وارنیش‌های فلوراید یا خمیردندان‌های حساسیت‌زدا، می‌توانند به کاهش این ناراحتی کمک کنند.

 التهاب بعد از عمل: پس از کف بندی دندان، بافت‌های اطراف ممکن است ملتهب شوند و منجر به درد یا ناراحتی شوند. این مسئله پاسخی طبیعی پس از این عمل است و اغلب طی چند روز خود به خود برطرف می‌شود. داروهای ضدّ التهاب غیراستروئیدی بدون نسخه (NSAIDs) مانند ایبوپروفن می‌توانند به کاهش التهاب و تسکین درد کمک کنند.

تری با دندانی بالا و پایین

۷۵۸,۸۲۳

مشاهده

تری شماره یک 12 عددی

۸۷,۷۵۰

مشاهده

پلایر اند کاتر دسته بلند

۲,۰۰۰,۸۷۱

مشاهده

مشاهده همه کالاها

تروما اکلوزال: تقابل نادرست ترمیم با دندان‌های روبه‌روی آن می‌تواند باعث ایجاد نیروهای بیش از حد روی دندان و در نتیجه درد یا حساسیت شود. برای حلّ این مشکل ممکن است دندانپزشک ترمیم دندان را برای دستیابی به انسداد مناسب و کاهش ناراحتی مجدّد تنظیم کند.

بیشتر بخوانید: فایل دندانپزشکی چیست؟

واکنش‌های آلرژیک: در موارد نادر، بیماران ممکن است واکنشی آلرژیک به مواد استفاده شده در حین کف بندی دندان مانند عوامل باندینگ دندان یا مواد ترمیمی داشته باشند. در صورت مشکوک شدن به واکنش آلرژیک، باید بلافاصله به دندانپزشک اطلاع داده شود.

چرا باید قالب گیری ارتودنسی دندان انجام شود؟ پاسخ آنرا به نقل از دکتر خضری بخوانید:

قالب گیری ارتودنسی دندان ها به منظور بررسی وضعیت دندان ها از نظر فاصله بین دندانی، جلو یا عقب بودن دندان ها، چینش ها دندان ها و همچنین وضعیت فک و ناهنجاری های موجود مانند اوربایت، اپن بایت، کراس بایت، آندربایت و … انجام می شود تا تجهیزات ارتودنسی هر بیمار متناسب با وضعیت فک و دندان بیمار ساخته شود.

کلام آخر

کف بندی دندان به قرار دادن ماده‌‌ای محافظ در پایه‌ی حفره‌ی آماده شده قبل از قرار دادن ترمیم دندان مانند پر کردن یا روکش اطلاق می شود. هدف از این پایه، پشتیبانی، عایق و محافظت بیشتر از ساختار دندان است. طیّ فرآیند آماده سازی حفره، دندانپزشک قسمت پوسیده‌ی دندان را با استفاده از ابزارهای دندانپزشکی برمی‌دارد و فضایی خالی ایجاد می‌کند که باید با مواد ترمیمی پر شود. کف بندی دندان نقش مهمی در تضمین موفقیت و طول عمر ترمیم‌های دندانی ایفا می‌کند. امیدوارم از این مقاله از دندانت، شرکت فروش تجهیزات دندانپزشکی لذت برده باشید.

منابع:

https://medical.tpub.com/14275/css/Cavity-Liners-And-Bases-124.htm