پنجم شهریور روز داروساز

روز داروساز فرصت مناسبی برای قدردانی و تجلیل از نقش مهم جامعه داروسازان کشور است که با هدف بزرگداشت مقام دانشمند بزرگ ایرانی محمد بن زکریای رازی به این نام نامگذاری شده است. همان‌طور که حتما می‌دانید محمد بن زکریای رازی از نخستین دانشمندانی بود که از دانش شیمی در علم پزشکی استفاده کرد و به همین دلیل او را پدر علم داروسازی می‌دانند.

از آنجایی امکان وقوع شرایط اورژانسی در کلینیک‌ها و مطب‌های دندانپزشکی به دلایل گوناگون وجود دارد، لازم است تمامی این مراکز درمانی دندانپزشکی برای پاسخگویی به فوریت‌های پزشکی مجهز و آموزش‌دیده باشند. در زیر داروهای ضروری و موردنیاز در کیت‌های اورژانس‌ دندانپزشکی را آورده‌ایم. لازم به ذکر است که داروهای زیر بر اساس نظریه انجمن دندانپزشکی آمریکا توصیه شده‌اند

داروهای اورژانس ویژه مطب‌های دندانپزشکی

• آمپول اپی نفرین

دسته دارویی : آدرنرژیک – گشاد کننده برونش‌ها – افزایش دهنده فشارخون - محرک قلب

موارد مصرف : آنافیلاکسی شدید – آسم – ایست قلبی

اشکال دارویی: INJ : 1MG/1ML

طریقه مصرف : در بزرگسالان 1 میلی‌گرم از راه وریدی که در صورت نیاز تکرار هر 3 تا 5 دقیقه.

• آمپول هیدروکورتیزون

دسته دارویی: کورتیکواستروئید – ضد التهاب استروئیدی

موارد مصرف: کاهش التهاب، شوک، درمان علامتی اختلالات آلرژی و شوک ناشی از آلرژی

اشکال دارویی: INJ : 100MG - 100MG

طریقه مصرف:

بالغین در ابتدا 100 میلی‌گرم، 250 تا 500 میلی‌گرم وریدی در موارد حاد

کودکان 5 - 10 mg/kg عضلانی یا وریدی

تزریق مستقیم وریدی یا رقیق شده با نرمال سالین یا دکستروز 5 درصد

آمپول آتروپین

دسته دارویی: آنتی کولینرژیک – آنتی اسپاسمودیک - ضد آریتمی

موارد مصرف: ایست قلبی – برادیکاردی با میزان ضربان کمتر از 01 ضربه در دقیقه

اشکال دارویی: INJ : 0/5MG/1ML - 10ML - 20MG/2ML

طریقه مصرف:

یک میلی گرم از راه وریدی تزریق و هر 5 دقیقه در صورت نیاز (تا ضربان قلب به 60

برسد) تا حداکثر 3 میلی‌گرم تکرار می‌شود.

تزریق کمتر از 0/5 میلیگرم باعث تحریک واگ در مغز و کاهش ضربان می‌شود.

• آمپول دیازپام

دسته دارویی: بنزودیازپین‌ها – آرامبخش – ضد تشنج – خواب‌آور  –

شل کننده عضلات – سداتیو (بیهوشی)

موارد مصرف: تشنج – اضطراب – استرس – سندرم محرومیت الکل

اشکال دارویی:  INJ : 10MG/2ML

مقدار مصرف در تشنج: 

در بزرگسالان: 0/2 mg/kg وریدی

در کودکان:mg/kg  0/5 – 1 رکتال وmg/kg  0/5 – 0/02 وریدی

• آمپول دگزامتازون

دسته دارویی: کورتیکواستروئید

موارد مصرف: درمان حالت‌های التهابی و آلرژیک، بیماری‌های خود ایمنی مانند لوپوس

اریتماتو، آلرژی، پمفیگوس، آسم، کهیر، درمان روماتیسم مفصلی و شوک آنافیلاکسی،

التهاب چشم، پوست و مفاصل

اشکال دارویی: به صورت آمپول، قرص، قطره، شربت و پمادINJ : 8MG/2M

طریقه مصرف: طریقه مصرف آمپول به صورت عضلانی (دوزاژ دارو در بیماران مختلف متفاوت است.)

• آمپول لیدوکائین 2%:

دسته دارویی: ضد آریتمی ، بی حسی موضعی

موارد مصرف: آریتمی قلبی

اشکال دارویی: INJ : 8MG/2M

طریقه مصرف: طریقه مصرف آمپول به صورت وریدی

بزرگسالان: 1 – 1/5 mg/kg

تکرار 0/5 – 0/75 تا حداکثر  3mg/kg

• آمپول نالوکسان

موارد مصرف: نالوکسان برای برطرف کردن تضعیف تنفسی ناشی از داروهای شبه

تریاك جهت درمان مسمومیت با ترکیبات اوپیوئید

اشکال دارویی: INJ: 0/4 mg/1M

طریقه مصرف: یک آمپول را با 4 سی سی آب مقطر یا نرمال سالین رقیق کرده و

و هر 2 دقیقه کمتر از نیم سی سی تزریق تا رفع علایم تنفسی  استفاده کنید.

 آب مقطر

استفاده به عنوان حلال دارویی

• ویال گلوکز هیپرتونیک 50%

دسته دارویی: محلول هیپرتونیک                                                                                                                                                  

موارد مصرف: هیپوگلیسمی، کلیه هیپوگلیسم‌یهای حاصل از سرما، کمبود انرژی

ناشی از دهیدراسیون، بی‌اشتهایی و کتوز، گرسنگی‌های طولانی

اشکال دارویی: محلول انفوزیون وریدی

طریقه مصرف: در بزرگسالان  1cc به ازای هر کیلوگرم وزن بدن از محلول

دکستروز 50% .

در صورت عدم پاسخ به درمان، بعد از 12 ساعت تکرار شود در کودکان 5cc به ازای هر کیلوگرم وزن بدن از محلول دکستروز 20%

سرم نرمال سالین،

• سرم نرمال سالین: به منظور تامین نیاز اب و الکترولیت و تامین روند غذایی مورد نیاز بدن مورد استفاده قرار می گیرد.

• سرم رینگر: گروه درمانی این سرم الکترولیت و جانشین شونده پلاسما است. این سرم چند الکترولیتی است و شامل سدیم، پتاسیم،کلسیم، کلر و لاکتات می‌باشد. رینگر لاکتات یک محلول یونی است که حجم خون را افزایش داده و تعادل آب و الکترولیتها را برقرار می‌سازد. یون لاکتات موجود در این فراورده که به سرعت به یون بیکربنات متابولیزه می‌شود، در تنظیم تعادل اسید - باز دخالت دارد. این سرم برای جایگزینی مایعات و الکترولیتهای از دست رفته، برقراری تعادل مجدد آب و الکترولیت بدن به خصوص قبل و پس از جراحی مصرف می‌شود .

• اسپری سالبوتامول:

دسته دارویی: داروهای مقلد سمپاتیک، گشاد کننده برونش

موارد مصرف: سالبوتامول به عنوان داروی اصلی و سریع‌الاثر در درمان حمله‌های آسم و همچنین به عنوان داروی نگهدارنده در موارد آسم مزمن و همچنین در موارد عود علایم بیماری انسدادی مزمن ریه به صورت تنگی نفس مورد استفاده قرار می گیرد.

اشکال دارویی: اسپری

طریقه مصرف: اسپری را خوب تکان داده ، دهانه اسپری را در دهان خود

بگذارید ، لب‌ها را به دور آن محکم ببندید تا هوا از راه دیگری وارد دهان شما نشود . نفس عمیق بکشید و به طور همزمان اسپری را به‌کار اندازید. مهم این است که درست در لحظه شروع تنفس تنها یکبار به اسپری فشار وارد کنید تا دارو همراه با هوای استنشاقی به عمق ریه نفوذ کند. بعد از 11 ثانیه به آهستگی هوا را بیرون دهید و تنفس معمولی را شروع کنید. در صورت نیاز به استفاده مجدد حداقل یک دقیقه صبر کنید، پس از مصرف، پوشش دهانی را دوباره بگذارید تا از ورود گرد و غبار جلوگیری شود.

در حملات آسم 2 تا 6 پاف قابل استفاده می‌باشد.

• نیتروگلیسیرین زیر زبانی

دسته دارویی: ضد آنژین – گشادکننده عروق

موارد مصرف: کنترل هایپرتانسیون – حملات مزمن آنژین – کاهش درد صدری حاد

اشکال دارویی: آمپول – پرل

طریقه مصرف: این قرص‌ها را نباید بلعید، خرد کرد یا جوید بلکه باید در مواقع هایپرتانسیون یا آنژین صدری یک عدد پرل TNG زیر زبان بیمار قرار گیرد.

• آمپول کلسیم گلوکونات

دسته دارویی: کورتیکواستروئید

موارد مصرف: درمانحالتهای التهابی و آلرژیک، بیماریهای خود ایمنی مانند لوپوس اریتماتو، آلرژی، پمفیگوس، آسم، کهیر، درمان روماتیسم مفصلی و شوک آنافیلاکسی، التهاب چشم، پوست و مفاصل.

اشکال دارویی: آمپول – قرص – قطره – شربت – پماد

INJ : 8mg/2M  

• آمپول متوکلوپرامید

دسته دارویی: ضد استفراغ – کولینرژیک                                                 

موارد مصرف: ضد استفراغ

اشکال دارویی: INJ : 10mg/2M

طریقه مصرف: آمپول به صورت عضلانی

• آمپول کلروفنیرآمین

دسته دارویی: آنتی هیستامین

موارد مصرف: بیشترین کاربرد کلرفنیرامین در بیماری موسوم به رینیت (التهاب مزمن بینی یا التهاب غشاهای مخاطی بینی) سرماخوردگی، آلرژی و کهیر است.

اشکال دارویی: آمپول – قرص – قطره – شربت – پماد INJ : 1omg/1M

طریقه مصرف: آمپول به صورت عضلانی

ست سرم : 

• آنژیوکت یا اسکالپ:

معمولا برای بزرگسالان آنژیوکت صورتی و آبی و برای کودکان آنژیوکت زرد توصیه می‌شود.

• کپسول اکسیژن: