انواع فرز دندانپزشکی
فرز دندانپزشکی(Dental Burs) از اصلی ترین تجهیزات دندانپزشکی است که برای تراش دندان و یا روکش ها و ترمیم های دندانی به کاربرده می شود،با این اوصاف تقریبا می توان گفت که بدون این وسیله ،دندانپزشکی نیز وجود نخواهد داشت.
شما می توانید قبل از اینکه به مطالعه و بررسی انواع فرز دندانپزشکی بپردازید، ابتدا مقاله فرز دندانپزشکی چیست؟ را مطالعه کنید.
این ابزار چرخنده با نصب شدن روی هندپیس با حرکت چرخشی با سرعت بالا برای تراش،پرداخت یا پالیش مورد استفاده قرار می گیرد.
فرزهای دندانپزشکی به سه دسته ی توربین، هندپیس و آنگل تقسیم بندی می شوند.
انتهای بدنه ی فرزهای توربین صاف بوده و هیچ زبانه ای در آن وجود ندارد فرزهای هندپیس نیز به این شکل هستند اما قطر و طول بیشتری دارند اما در انتهای آنگل شیاری وجود دارد که سبب قفل شدن آن در آنگل می شود که مشخصه ی آن ها می باشد. اگر قصد بررسی قیمت و خرید فرز دندانپزشکی را دارید، پیشنهاد می کنیم این مقاله را تا انتها مطالعه کنید تا به صورت دقیق با انواع فرز های دندانپزشکی آشنا شوید.
نام و شکل انواع فرزهای دندانپزشکی
قدرت برندگی فرزها را با نوارهای رنگی روی بدنه ی آن ها مشخص می کنند که به ترتیب از زبرترین به نرم ترین شامل:
مشکی،آّ،سبز،زرد،قرمز و سفید هستند. شما میتوانید برای خرید تجهیزات و لوازم ایمپلنت از سایت دندانت بازدید کنید.
این ابزار بر اساس شکل قسمت برنده یا سر خود به انواع زیر تقسیم می شوند.
بیشتر بخوانید:
بیشتر بخوانید: چگونه چسب روکش دندان را در بیاوریم؟
فیشور(سیلندری)
پرکاربردترین نوع فرز دندانپزشکی می باشد که برای توربین و آنگل وجود دارد،سر آن صاف بوده و به سادگی انواع پوسیدگی مینایی و عاجی را برمیدارد.
تورپدو(turpedo)
برای مشخص کردن خط ختم تراش چمفر از این فرز که نوک آن به شکل مثلثی با راس گرد می باشد استفاده می شود.
روند
همانطور که از نام آن پیداست،نوک آن به شکل گرد می باشد.
تخم مرغی
دارای سری به شکل تخم مرغ می باشد.
بیشتر بخوانید: آیا خمیر دندان سفید کننده ضرر دارد؟
اینورت(invert)
دارای سری به شکل یک هرم برعکس می باشد یعنی سر آن تخت و قطور بوده و هرچه به سمت shank می آید از قطر آن کاسته می شود.
knife edge
یک فرز بسیار باریک دارای لبه چاقویی شکل و نوک باریک بوده که به تدریج به سمت shank به قطر آن افزوده می شود.
بیشتر بخوانید:
تیپر(taper)
دیواره های آن با هم موازی نیستند و هرچه به سمت shank می آید به قطر آن افزوده می شود و نوک آن می تواند round یا flat باشد.
چرخی(wheel)
نوک آن به شکل چرخی می باشد که از به صورت افقی قرار گرفته است.
در بالا،پرکاربردترین فرزهای دندانپزشکی نام برده شد، همچنین انواعی از ابزار به شکل های مختلف برای پالیش و پرداخت نیز وجود دارند.
به نقل از سایت لطیفی می توان گفت:
فرز دندان پزشکی، یکی از تجهیزات دندانپزشکی پرکاربرد هستند. فرزهای دندانپزشکی در واقع متههای چرخنده کوچکی هستند که به هندپیس متصل شده و وظیفه برش بافت سخت دندان را برعهده میگیرند. البته تنها کاربرد این تجهیزات برش بخشی از دندان نیست، فرزهای دندانی انواع گوناگونی دارند که دندانپزشک با توجه به نیاز خود در حین عملیات از آنها جهت برش، ساییدن، کندن و نسج دندانها استفاده میکند. از طرف دیگر، فرزها ابزارهای مناسبی جهت صاف کردن و برداشت اضافه مواد ترمیمی مانند آمالگام و کامپوزیت، هستند.
فرزهای دندانپزشکی در جنسها، سایز و اشکال گوناگونی ساخته میشوند که وابسته به متد درمانی انتخاب شده و مورد استفاده قرار میگیرند. آشنایی با کاربرد انواع فرز دندانپزشکی و انتخاب درست آنها میتواند باعث بالا رفتن کارایی دندانپزشک و همچنین راحتی بیمار شود.
فرز جراحی دندانپزشکی
این ابزار دندانپزشکی در سایزهای مختلفی وجود دارند که یکی از این سایزها،سایز جراحی می باشد.فرزهای جراحی دندانپزشکی دارای یک neck بسیار بلند هستند که آن ها را برای جراحی های دندانپزشکی مانند جراحی های دندان عقل بسیار مناسب می کند.فرزهای جراحی برای آنگل،توربین و هندپیس مستقیم وجود دارند و معمولا از جنس کاربایدی هستند.
بیشتر بخوانید: انواع فورسپس دندانپزشکی
پولیش دندانپزشکی
کامپوزیت ونیرها از مشهورترین ترمیم های دندان هستند که برای پوشاندن عیوب ظاهری دندان هایی که روی لبخند بیمار تاثیر می گذارند مورد استفاده قرار می گیرند.یکی از عواملی که در زیبایی ظاهری و دوام ترمیم های کامپوزیتی تاثیر می گذارد،پولیش دندان ها بعد از کامپوزیت است.
پولیش دندان بعد از کامپوزیت،یک سطح صاف و بسیار براق ایجاد می کند که از لحاظ زیبایی شناختی و سلامت دهان و دندان،اهمیت بسیار زیادی دارد.پولیش کامپوزیت باید به طور مطلوب انجام شود تا بسیاری از مشکلات کامپوزیت دندان مانند سوزش لثه،سایش بیشتر و پوسیدگی مکرر،تجمع پلاک و یک نقص طولانی مدت در کامپوزیت دندان که ممکن است به علت انجام نامناسب پولیش دندان بعد از کامپوزیت مشاهده شود؛به حداقل برسد.بنابراین انجام صحیح پولیش دندان بعد از کامپوزیت و ترمیم کامپوزیتی نه تنها برای ملاحظات زیبایی شناختی که برای سلامت دهان و دندان نیز مطلوب است.
burهای الماسی پولیشینگ از جمله فرزهای پولیش هستند که در انواع سایزها و شکل ها و با موارد ساینده مختلف مانند ماسه سنگ ساخته شده اند.اندازه مواد ساینده بین 8 تا 50 میکرون است و تیغ ها به ترتیب اندازه در الماس فینیشینگ قرار گرفته اند یعنی از یک تیغ درشت شروع شده و به یک تیغ ریزتر ختم می شوند.از این الماس ها باید با اسپری آب و سرعت کمتر از 50000 دور در دقیقه برای پولیش دندان بعد از کامپوزیت استفاده شوند.استفاده از سایر ابزارهای پولیشینگ معمولا بر اساس استفاده از این تیغ های الماس انتخاب می شود.
فرز کاربایدی کانتورینگ کامپوزیت ونیر برای کانتورینگ و پولیشینگ کامپوزیت دندان استفاده می شود.متداول ترین آ« ها دارای یک تیغه با فلوت 8 تا 30 هستند و برای حاشیه لثه توصیه می شوند چرا که در مقایسه با سایر ابزار ها برای بافت های نرم مناسب تر هستند. شما میتوانید برای خرید ابزار و مواد پروتز به سایت دندانت مراجعه کنید.
پرداخت دندانپزشکی
مولت ها فرزهای پرداخت در دندانپزشکی هستند.که برای برداشتن زبری کامپوزیت ها و ترمیم های کامپوزیتی به کار می روند و اقدام به صیقلی کردن و برداشتن اضافات از سطح کار می کند.مولت ها در شکل ها و سایزهای مختلفی وجود دارند که مولت های گلدانی،شعله شمعی و دیسکی سه نوع از رایج ترین مولت های دندانپزشکی هستند.اندازه مولت ها نیز متفاوت است و در دو سایز متوسط و کوتاه در بازار محصولات دندانپزشکی به فروش می رسند.همچنین جنس سری مولت ها نیز متفاوت است ولی نوع سیلیکونی آن ها علاوه بر کیفیت مطلوب،انعطاف پذیری بسیار بالایی نیز دارد.
همچنین سری مولت ها رنگ بندی متفاوتی نیز دارد که این امر به دلیل تشخیص و تفکیک سریع تر آ« ها بر اساس زبری و نرمی سر مولت است.معمولا طبق استاندارد،مولت با سری خاکستری رنگ،زبر است؛صورتی متوسط،آبی نرم،زرد خیلی نرم و سفید نرم ترین مولت است.
مولت ها پس از شکل دهی نهایی ترمیم کامپوزیتی مورد استفاده قرار می گیرند و برای صیقلی کردن و براق سازی سطوح،ابتدا مولت زبر و سپس مولت نرم را روی آن می کشیم.البته توجه شود که خیلی کم از این ابزار استفاده شود زیرا ممکن است دندان ها بیش از اندازه به گرمی و سردی حساس شوند.
دندانپزشکی برقی
این ابزارهای جدید که در سال های اخیر وارد بازار شده اند و مورد استفاده قرار میگیرند در واقع همان burهای معمولی متصل شونده به هندپیس هستند،با این تفاوت که به یک دستگاه دیجیتالی وصل شده و قابلیت تنظیم قدرت و سرعت و دقت چرخش فرز را به ما می دهند پس نسبت به دیگر انواع فرزها سرعت و دقت بالاتری دارند و دندانپزشک را در برای یک ترمیم و درمان خوب،یاری می دهند.
کاشت دندان بدون ایمپلنت را به نقل از دکتر افشار بخوانید:
این روش با تکنیکهای دقیق و پیچیدۀ رادیوگرافی و همراه با فناوریهای رایانهای انجام میشود. تصویر برداریهای دقیق سه بعدی این امکان را فراهم میکند که ساختار دقیق استخوان فک ارزیابی شده، بهترین محل برای کاشت دندان انتخاب شود. این روش به خصوص برای بیمارانی که تقریباً تمام دندانهای خود را از دست دادهاند و مایل هستند به سرعت دندانهای خود را بازیابی کنند و همچنین برای افرادی که اختلالهای انعقاد خون دارند بسیار کاربردی است، چون میزان خونریزی در این روش بسیار کم است و یا اصلا وجود ندارد.
دندانپزشکی چینی
فرزهای دندانپزشکی که از برندهای سازنده در کشور چین وارد می شوند،از باکیفیت ترین و به صرفه ترین فرزهای وارداتی موجود در بازار هستند که تقریبا جایی برای محصولات ایرانی،باقی نگذاشته اند.به دلیل همین حجم بالای فروش،سالانه تعداد زیادی از آن ها وارد ایران می شوند و توسط دندانپزشکان استفاده می شوند.این محبوبیت نشان دهنده ی کیفیت این برند از این دسته از محصولات می باشد.
فرز کارباید دندانپزشکی چیست؟
فرزهای کارباید از تنگستن ساخته شده اند که فلزی بسیار سخت(حدود سه برابر سخت تر از فولاد) و مقاوم به دماهای بالاست.به دلیل همین سختی، کارباید می تواند برش های بسیار تیزی را ایجاد کند و نسج دندان را به راحتی بردارد،ّدون این که کند شود یا بشکند. کارباید بر خلاف الماسی،قابلیت بارها استفاده کردن را دارند با این حال به دلیل تمایل به شکست،بهتر است با سرعت بالا مورد استفاده قرار گیرند. شما میتوانید برای مطالعه بیشتر مقاله فرز کارباید دندانپزشکی چیست را مطالعه کنید.
فرز الماسی دندانپزشکی چیست؟
انواعی از فرزهای دندانپزشکی هستند که عموما به توربین ها متصل می شوند. و قسمت برنده ی آن ها از چسباندن ذرات ریز زاویه دار و نوک تیز از یک ماده بسیار سخت(معمولا الماس) به وسیله ماده زمینهای نرم تر بر روی قسمت سر فرز ساخته می شوند.این وسلیه بسیار سخت بوده و به دلیل همین خصوصیت برای تراشیدن بافت مقاوم دندان،بسیار مناسب هستند.فرزهای الماسی طول عمر و کارکرد بالایی دارند و در اندازه ها و اشکال بسیار متنوع در دسترس قرار دارند.
به گفته وب سایت eagle-dental-burs فرز الماسی دندانپزشکی شامل تعریف زیر نیز می شود:
در دندانپزشکی ترمیمی، فرزهای الماسی دندان برای آمادهسازی حفره، برداشتن ترمیمهای قدیمی و کانتور کردن مواد کامپوزیت بسیار مهم هستند. دقت آنها امکان حذف حداقل ساختار دندان، حفظ مینای طبیعی و عاج تا حد امکان را فراهم می کند. کنترل دقیق ارائه شده توسط فرزهای الماسی به دستیابی به حاشیه بهینه و سطوح صاف کمک می کند که برای طول عمر ترمیم ها و راحتی بیمار ضروری است.
سلام دکتر، من چند بار دیدم که از فرز در درمانهای دندانپزشکی استفاده میشه. آیا انواع مختلفی داره و هر کدوم برای کار خاصی هست؟
سلام، میخواستم بدونم فرز دندانپزشکی دقیقاً چه کاری انجام میده و چند نوع مختلف داره؟ برای کدوم کارها استفاده میشه؟
سلام، مقاله خیلی خوبی بود! من همیشه به دنبال بهترین ابزار برای بهبود کارم هستم و میخواستم بدونم که فرزهای کاربایدی نسبت به فرزهای الماسی چه مزایا و معایبی دارن؟ آیا ارزش داره برای برخی کارها از یک نوع خاص استفاده کرد یا همه تقریباً یک کار رو انجام میدن؟ ممنون از راهنماییتون.
سلام و تشکر از مطلب عالیتون. یه سوال داشتم، آیا فرزهای مختلف از نظر عمر و دوام با هم تفاوت دارن؟ مثلاً کدوم نوع فرز برای کارهای طولانی مدت مناسبتره و نیاز به تعویض کمتری داره؟ اگه تجربهای در این زمینه دارید ممنون میشم به اشتراک بذارید.
خیلی مفید بود، ممنون از توضیحاتتون. من به عنوان یک دانشجوی دندانپزشکی به تازگی دارم با ابزارهای مختلف آشنا میشم. سوالم اینه که هر کدام از این فرزها دقیقاً برای چه نوع عملیاتی استفاده میشه؟ مثلاً کدام یک برای برش مینای دندان یا برداشت پوسیدگی مناسبتر هست؟
ممنون از مقاله خوبتون! من تازه وارد کار دندانپزشکی شدم و در مورد انواع فرز دندانپزشکی اطلاعات زیادی ندارم. میخواستم بدونم که کدوم نوع فرز برای کارهای ترمیمی بهتره؟ آیا فرزهای الماسی مناسبتر هستن یا باید به دنبال انواع دیگری باشم؟ لطفاً راهنمایی کنید.
ممنون از مقاله بسیار عالی و کاربردی تون 🙏
سلام وقت بخیر
دچدر سایت رترکتور فارابوف هم موجود دارید ؟
فرز های تخم مرغی که ذکر کردید در چه مواردی استفاده میشوند ؟