مواد قالب گیری دندانپزشکی

شناسایی مورفولوژی بافت دندان ها و محیط اطراف آن ها یکی از واجب ترین پیش نیاز ها برای دندانپزشکان است. مواد قالبگیری دندانپزشکی به همین منظور ایجاد شده و به کار می آیند. بیشترین استفاده از قالب یا ایمپرشن در انجام اعمال ارتودنسی، روکش گذاری، بریج و پروتز میباشد. دندانپزشک یکی از انواع این مواد را برحسب نیاز بیمار انتخاب کرده و به وسیله آن از دندان ها قالب گیری می کند. در صورتی که قصد بررسی قیمت و خرید مواد قالب گیری دندانپزشکی را دارید می توانید محصولات سایت دندانت را ببینید.

مواد قالب گیری دندان ویژگی های متفاوتی دارند و به همین دلیل کاربرد های متنوعی نیز برای آن ها در نظر گرفته شده است. در ادامه با ویژگی های منحصر به فرد این مواد آشنا می شویم.

مواد قالب گیری دندان چیست؟

روش های مختلفی برای مطالعه سطوح دندان ها وجود دارد. اما هیچ یک از آن ها به خوبی قالب گیری یا ایمپرشن بافت سطح دندان را با جزییات نمایش نمی دهند. همه مواد قالب گیری دندانپزشکی میتوانند به خوبی هر چه تمام تر سطح داخلی دندان و سایر سطوح را به صورت دقیق در اختیار دندانپزشک قرار دهند و به او در انتخاب درمان مناسب کمک کنند.

بیشتر بخوانید: روت کانال دندانپزشکی چیست؟

مواد قالب گیری دندانپزشکی باید کمترین میزان حساسیت زایی را داشته باشند، به همین دلیل از مواد هایپو آلرژن به منظور انجام این کار استفاده می‌شود. همچنین این مواد نباید هنگام خروج از دهان و برداشته شدن دچار تغییر وضعیت و وارفتگی شوند. لازم است این مواد هیدروفیل بوده و در محیط مرطوب دهان آسیب نبینند.

بیشتر بخوانید: کف بندی دندان در دندانپزشکی چیست؟

مواد قالب باید در ابتدا میکس شوند تا ماده ای با ویژگی های مدنظر دندانپزشک ایجاد شود. برای مثال در قالب های از جنس آلژینات جنس ماده استفاده شده در قالب ارتجاعی است. انواعی دیگر از مواد قالب گیری دندان وجود دارند که سفت و اصطلاحا صلب هستند. در ادامه با نحوه استفاده از این مواد آشنا می‌شویم. شما میتوانید برای خرید تجهیزات و ابزار دندانپزشکی اطفال به سایت دندانت مراجعه کنید.

موارد قالب گیری دندان به گفته وب سایت stomadentlab:

نحوه استفاده از مواد قالب گیری دندان

بعضی مواد قالب گیری مثل آلژینات به صورت پودری هستند که باید با آب مخلوط شده و قوامی خمیری شکل پیدا کنند. سپس پس از مدتی این مواد به دست آمده را بر روی دندان قرار می دهند. دندان بر روی ماده قالب گیری اثر منفی (فرورفتگی) به جا می گذارد. سپس این قالب را بیرون آورده و به وسیله گچ مخصوصی جای خالی دندان ها بر روی قالب را پر میکنند و به این ترتیب یک نمای سه بعدی از ساختار دندان ها به دست خواهد آمد.

برخی دیگر از مواد قالب گیری دندان مانند پوتی و واش در ابتدا به صورت خمیری هستند و پس از تماس با اکتیویتور شروع به سفت شدن میکنند و سپس بر روی دندان قرار میگیرند.

بیشتز بخوانید: پین در دندانپزشکی چیست؟

مواد لازم برای قالب گیری دندان

بر خلاف آنچه تصور میشود قالب گیری کار آسانی نیست و علاوه بر مواد قالب گیری دندان به ابزار و مواد دیگری نیز نیاز داریم:

برای انجام فرآیند میکسینگ به ابزار هایی مثل اسپاتول و کاسه مخصوص نیاز داریم. از گان یا سرنگ قالب گیری به منظور قرار دادن قالب در تری استفاده میشود و پین قالب گیری قالب را در سر جای خود نگه می دارد. انتخاب تری در قالب گیری اهمیت زیادی دارد، تری های ربع قوس، مقطعی و تمام قوس هر یک برای قالب گیری از نقاط خاصی از دهان مورد استفاده قرار میگیرند.

قالب به دست آمده پس از سفت شدن کست نامیده میشود. کست به لابراتوار فرستاده شده و پس از مدتی قالب حاضر است. موادی که در ساخت قالب به کار می روند اسامی گوناگونی دارند که در ادامه با آن ها آشنا میشویم.

بیشتر بخوانید: فایبر پست دندانپزشکی چیست و چه کاربردی دارد؟

به نقل از سایت پلور دندان پارس می توان گفت:

مراحل قالب‌گیری دندان
آماده‌سازی بیمار: قبل از انجام قالب‌گیری، دندانپزشک ابتدا دهان بیمار را بررسی کرده و از سلامت دهان و دندان‌ها اطمینان حاصل می‌کند. اگر نیاز به تمیز کردن یا هرگونه درمان مقدماتی باشد، قبل از قالب‌گیری انجام می‌شود.

انتخاب ماده قالب‌گیری: مواد مختلفی برای قالب‌گیری دندان استفاده می‌شود که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. برخی از این مواد شامل آلژینات، پلی‌ اتر، و سیلیکون‌های افزایشی (Addition silicone) هستند. انتخاب ماده قالب‌گیری بستگی به نوع درمان و دقت مورد نیاز دارد.

آماده‌سازی مواد قالب‌گیری: پس از انتخاب ماده مناسب، آن ماده با نسبت مشخصی با آب یا سایر مواد مخلوط می‌شود تا یک ماده قالب‌گیری همگن و مناسب برای قرارگیری در دهان ایجاد شود.

قرار دادن ماده قالب‌گیری در تری (Tray): تری قالب‌گیری که به اندازه فک بیمار تنظیم شده، با ماده قالب‌گیری پر می‌شود و سپس در دهان بیمار قرار می‌گیرد. دندانپزشک با دقت اطمینان حاصل می‌کند که ماده قالب‌گیری به تمام سطوح دندان‌ها و لثه‌ها برسد.

بیشتر بخوانید: پانسمان جراحی دندان عقل

زمان انتظار برای سفت شدن ماده: پس از قرار دادن تری در دهان، چند دقیقه زمان لازم است تا ماده قالب‌گیری به حالت سخت و ثابت درآید. در این مرحله، بیمار باید تا حد امکان بدون حرکت باقی بماند تا قالب دقیق‌تری به دست آید.

برداشتن قالب: پس از سفت شدن ماده، تری به آرامی از دهان بیمار خارج می‌شود. قالب بدست آمده باید حاوی تمام جزئیات دقیق دندان‌ها، لثه‌ها و سایر ساختارهای دهانی باشد.

بررسی قالب: دندانپزشک قالب گرفته شده را از نظر دقت و کامل بودن بررسی می‌کند. اگر قالب دچار تغییر شکل یا نقصی باشد، ممکن است نیاز به تکرار فرآیند باشد.

اسم مواد قالب گیری دندان

در استفاده از مواد قالب گیری دندان در دندانپزشکی همواره راحتی بیمار و مدت زمان انتقال قالب به لابراتوار در نظر گرفته میشود، چراکه در صورت تاخیر ممکن است قالب فرم خود را از دست بدهد.

یکی از مواد قالب گیری دندانپزشکی پوتی و واش است که همراه با یکدیگر و یا به صورت جداگانه قابل تهیه هستند. این دو ماده هر یک ویژگی هایی دارند و به صورت جداگانه و با اکتیویتور فعال میشوند، سپس میتوان از آن ها برای قالب گیری استفاده کرد. هم اکنون میتوان این مواد را با برند پوتی دنت کیست ( Putty DentKist ) در بازار تهیه نمود.

پلی سولفید یکی دیگر از مواد قالب گیری است که قوامی نیمه سخت دارد و پس از فرآیند میکیسنگ و برای تبدیل شدن به کست به 20 دقیقه زمان نیاز دارد. به مدت زمان شکل گیری کست setting time گفته می شود. برای فردی که فاقد دندان است و در مواردی که میخواهیم از بافت نرم لثه قالب گیری کنیم بهتر است از مواد با قوام نرم مثل سلیکون های افزایشی استفاده کرد.

مدت زمان میکسینگ یکی از ویژگی های مهم مواد قالب گیری دندان است. هر چه این زمان کمتر باشد احتمال وارفتگی و دفرمه شدن قالب دندان کمتر میباشد.

بیشتر بخوانید: زینک اکساید اوژنول چیست؟

آلژینات یکی از مواد قدیمی و بسیار محبوب در قالب گیری دندانپزشکی است. این ماده ترشوندگی بسیار پایینی دارد و میتواند در ریزترین منافذ میان دندان ها نفوذ کرده و آن ها را به دندانپزشک نشان دهد. در سال های اخیر مواد الاستومریک جایگزین مواد قالب گیری دندانپزشکی قدیمی شده اند. موادی قالب گیری هیبرید، پلی وینیل سایلوکسان و پلی اتر از جمله مواد قالب گیری بر پایه الاستومریک هستند.

در برخی موارد به منظور ثبت قالب دندان ها از دنتال وکس یا موم دندانپزشکی نیز استفاده میشود. اگرچه استفاده از قالب رایج تر میباشد.

انواع مواد قالب گیری دندان

موادی که در قالب گیری دندان استفاده میشوند_به جز گچ، کامپاند و ..._ معمولا خاصیت ارتجاعی دارند، این مواد در یکی از چهار دسته زیر قرار میگیرند:

• هیدروکلوئید ها مثل آلژینات و آگار
• پلی سولفید ها مثل کاتالیست های سرب اکسید
• سیلیکن ها مثل سیلیکون های افزایشی (تراکمی) و وینیل ها
• پلی اتر ها

قالب گیری مواد در دندانپزشکی به دو دسته ابتدایی و نهایی تقسیم میشود:

در قالب گیری ابتدایی که معمولا سریع تر انجام میشود، دندانپزشک به دنبال یافته های ارتودنتیک، بررسی سابقه درمان و ساخت تری اختصاصی میباشد.

اما در قالب گیری نهایی که معمولا در لابراتوار انجام میشود، جزئیات سطح داخلی دندان با دقت بسیار بالا در اختیار دندانپزشک قرار میگیرد.

دلایل قالب گیری از دندانها به نقل از کلینیک روژان بخوانید:

دندانپزشک ممکن است به دلایل متعدد، لازم ببیند که قالبی از دندان های بیمار تهیه کند. چند علت متداول برای قالب گیری از دندانها عبارتند از:
ساخت دندان مصنوعی نیمه کامل یا دندان مصنوعی کامل و متحرک (قابل در آوردن)
ساخت تاج (روکش دندان) مرسوم دندان (برای ساخت تاج های جدیدتر با استفاده از روشهای دیجیتالی قالب دندان تهیه میشود بدون این که نیازی به مواد قالب گیری سنتی وجود داشته باشد)
ساخت بریج یا دندان مصنوعی نیمه کامل ثابت
آنالیز ارتباط فک ها. این کار برای درمان ارتودنسی و نیز ارزیابی جراحی دهان مفید است.

مواد قالب گیری دندان یکبار مصرف

برخی مواد قالب گیری دندانپزشکی مثل آلژینات ها قابلیت ریکاوری ندارند و پس از یکبار ثبت اثر (نگاره) منفی دیگر نمیتوان از آن استفاده کرد. این مواد به شدت شکننده هستند و در اثر ضربه از بین میروند. اما در حال حاضر بیشتر مواد قالب گیری قابلیت ریکاوری دارند و در صورت عدم ایجاد قالب ایده آل، میتوان مجددا و با استفاده از آن ها برای بیمار قالب تهیه نمود، همچنین مقاومت بیشتری در برابر ضربه دارند. اگر علاقه مند به مطالعه منابع غیر فارسی هستید می توانید از این سایت دیدن کنید