فرق روتکانال با عصبکشی
همانطور که میدانید داخلیترین بخش دندانهای ما از بافت نرمی به نام پالپ تشکیل شده که شامل بافت پیوندی، عروق خونی و اعصاب میباشد. دندانهای هر فرد در طول زندگی ممکن است در مقابل آسیبهای مختلفی قرار بگیرد. در بسیاری از این موارد علاوه بر لایههای سطحیتر دندان، پالپ (به خصوص پالپ ناحیه ریشه) نیز آسیب می بیند. آسیبهایی همچون التهاب و عفونت بافت ریشه به دلایل مختلفی از جمله پوسیدگی دندان، انجام درمانهای مکرر روی دندان، وجود ترک یا شکستگی در دندان و یا هرگونه ضربه محکم به دندان حتی اگر منجر به شکستگی یا ترک ظاهری روی دندان نشود؛ اتفاق میافتد و اینجاست که فرد با علائم دنداندرد و التهاب به دندانپزشکی مراجعه کرده و تحت درمان روت کانال یا اندودنتیک قرارمیگیرد؛ در چنین شرایطی معمولا عناوین درمانی همچون عصبکشی، اندو، روت کانال، پالپکتومی و... زیاد به گوش میخورد که ممکن است افراد را دچار سردرگمی و اضطراب و تشویش کند.
در این مقاله برآنیم تاحدودی از این ابهام بکاهیم:
تفاوت بین روتکانال با عصبکشی چیست؟
همانطور که گفته شد پالپ موجود در کانال ریشه دندان در معرض آسیبهای بسیاری است. چنانچه پالپ ریشه دچار عفونت و التهاب شود؛ تخلیه بافت آسیبدیده دندان و پرکردن جای خالی آن واجب میگردد که این پروسه درمانی در بین مردم به عصبکِشی یا عصبکُشی شناختهشده میباشد. لذا هنگام رویارویی با دندانپزشک خصوصا دندانپزشکان نسل جدید، با شنیدن عباراتی همچون روت کانال تراپی، RCT، و یا اندو دچار ترس شده و حتی ممکن است نسبت به درمان بیرغبت شوند.
بیشتر بخوانید: بررسی کیفیت محصولات دندانپزشکی
با وجود اینکه بسیاری از مردم اصطلاح عصبکِشی یا عصبکُشی را میشناسند و بهکار میبرند؛ حقیقت این است که در زبان علم دندانپزشکی اصطلاحی با نام عصب کشی (چه با ضمه و چه با کسره) وجود ندارد. اصطلاح علمی و آکادمیک، Root Canal Therapy (درمان کانال ریشه) است که اختصارا RCT نامیده شده و یا روت کانال گفته میشود. در بین خود دندانپزشکان معمولا واژه های RCT و اندو به جای همدیگر بهکار میروند که ممکن است این تفکر را القا کند که RCT همان اندو است. ولی باید دانست که حتی اصطلاح اندو هم برای درمان کانال ریشه اصطلاح صحیحی نیست. شما میتوانید برای خرید لوازم بهداشتی دندان از سایت دندانت بازدید کنید.
در زبان یونانی "اندو" به معنای درون و "دنت" به معنای دندان است؛ بنابراین درمان اندودنتیک به معنی درمان فضای داخل دندان میباشد. درواقع روت کانال تراپی یا درمان اندودنتیک یا همان غلط مصطلح عصب کشی، درمانی است که طی آن دندانپزشک متخصص اندو با ایجاد دسترسی به فضای پالپ دندان، ریشه عفونی را خارج میکند و داخل کانال دندان را پاکسازی و ضد عفونی مینماید. بعد از آن فضای داخل کانال را با مواد مخصوص پرکرده تا فضای داخلی کانال از نفوذ باکتریها در امان بماند. گاهی اوقات بعد از گذشت مدتی و و بهبود درد ناشی از درمان، همان دندان اندو شده دوباره دچار درد میشود که نشان میدهد درمان ریشه ناقص بوده و ریشه به خوبی پاکسازی نشده است. پس لازم است که بیمار به دندانپزشک مراجعه کرده و تحت Reendo یعنی درمان دوباره فضای داخلی (ریشه پالپ) قرار گیرد. پس عبارت صحیح "درمان اندودنتیک" است که باز هم "RCT" نسبت به آن اصطلاح دقیقتر و صحیحتری است.
بیشتر بخوانید: کانال کلسیفیه چیست؟
شاید با خود بگویید که چه اهمیتی دارد که حتما واژه یا عبارت درست بهکاربرده شود؟ یا اینکه برای یک بیمار دانستن فرق روتکانال با عصبکشی فایدهای نداشته و مهم این است که درمان درست پیش برود. در ادامه این مقاله به بیان اهمیت این موضوع میپردازیم:
با جا افتادن عبارت عصبکِشی یا عصبکُشی به نظر میرسد تعدادی از ابهامات و باورهای نادرستی که در رابطه با این درمان در اجتماع رواج یافته است؛ میتواند به خاطر استفاده از این لغات و این تصور باشد که این درمان فقط متمرکز بر خارج کردن عصب از ریشه دندان یا ازبینبردن عصب داخل ریشه است. مثلا این تصور بین بیماران وجود دارد که پس از انجام RCT دیگر نباید هیچ دردی داشته باشند چرا که عصب دندان بیرون کشیده شده و یا کشته شده؛ درحالیکه احساس درد پس از RCT اصولا به خاطر پایانههای عصبی موجود در بافتهای مجاور همچون لثه و استخوان آلوئول بوده و به تدریج کم و کمتر میشود. لذا دندانپزشکان باید سعیکنند که در هنگام صحبت با بیماران از ترمینولوژی (واژههای اختصاصی) درست استفاده کنند. جا افتادن ترمینولوژی صحیح در بلندمدت امکان پذیر است و مزایای زیادی برای حرفه ازجمله افزایش آگاهی بیماران از پروسه درمان و همچنین بهبود درک متقابل بیمار و دندانپزشک دارد. به عنوان مثال اگر دندانپزشک خود از عبارت "درمان کانال ریشه" به جای "عصبکشی" استفاده کند و یا هنگامی که بیمار عبارت عصبکشی را بهکارمیبرد؛ اشتباهش را به او متذکر شده و در تایید حرف خود به بیان فرق روتکانال با عصبکشی بپردازد؛ یقینا اصطلاح درست در ذهن بیمار جا افتاده و در ادامه پروسه درمان صبورتر و همکارتر خواهدبود.
خوشبختانه دندانپزشکان تازهکار اصطلاحات درستتر را بهکارمیبرند ولی بههرحال اصطلاحات غلط همچنان بین دندانپزشکان قدیمی و بیمارانشان رواج دارد.
درمان بهموقع ریشه دندان را به نقل از درمانکده بخوانید:
اگر عصب کشی دندان انجام نشود عفونت دندان پوسیده شدت پیدا میکند و احتمال سرایت آن به بخشهای دیگر زیاد میشود. بنابراین با ایجاد عفونت در دندان و تشخیص دندانپزشک برای عصبکشی بهتر است این کار را بهموقع انجام دهید تا شدت عفونت موجب از بین رفتن دندان شما نشود.
نتیجهگیری و جمعبندی:
به مجموعه اعمال حذف پالپ عفونی ریشه، پاکسازی فضای باقی مانده و مهرومومکردن آن روتکانال تراپی (RCT) میگویند که بین دندانپزشکان به اختصار "روتکانال" گفته میشود. سوال بسیاری این است که "فرق روتکانال با عصبکشی چیست؟" در جواب این سوال باید گفت در واقع در زبان علمی دندانپزشکی اصطلاحی به نام "عصبکشی" یا "عصبکشی" وجود ندارد. اصطلاح علمی و آکادمیک آن "روتکانال تراپی" یا "درمان کانال ریشه" میباشد که به اختصار RCT نامیده میشود. با کمی ارفاق هم به آن "درمان اندودنتیک" میتوان گفت که به اختصار "اندو" گفته میشود که در این مقاله از مجله خبری دندانت، فروشگاه اینترنتی تجهیزات دندانپزشکی، به بررسی این موضوع پرداخته ایم.
پس عبارات روتکانال، روتکانال تراپی، درمان کانال ریشه، اندو، درمان اندودنتیک و درنهایت عبارت اشتباه ولی مرسوم عصبکِشی و یا عصبکُشی، همگی به یک معنا بهکارمیروند هرچند که از دیدگاه موشکافانه و تخصصی ممکن است تفاوتهای بسیار جزئی داشته باشند. پس عملا بین روتکانال و عصبکشی فرق چندانی وجود ندارد. برای جلوگیری از چنین ابهاماتی لازم است که دندانپزشکان هنگام صحبت با بیمار از اصطلاحات درست استفاده کنند.
آیا هزینه روت کانال بیشتر از عصبکشی معمولی است؟ من قصد دارم یکی از دندانهایم را درمان کنم اما نمیدانم کدام روش برای من مناسبتر است. لطفاً درباره تفاوتهای عملکرد و هزینه این دو روش توضیحات بیشتری بدهید.
من همیشه فکر میکردم که روت کانال همان عصبکشی است، اما حالا متوجه شدم که ممکن است تفاوتهایی داشته باشند. آیا روت کانال یک روش دقیقتر و پیشرفتهتر از عصبکشی است؟ همچنین این روش برای چه نوع دندانهایی بیشتر توصیه میشود؟
تفاوت های کلیدی بین درمان ریشه و عصب کشی چیست و هر روش چگونه بر سلامت و عملکرد طولانی مدت دندان آسیب دیده تأثیر می گذارد؟
دندان های میانی چند کانال دارند ؟